Wat is Gestalttherapie?
Stilstaan – ervaren – bewust worden – verandering zijn belangrijke begrippen uit de gestalttheorie. Gestalttherapie is mijn manier van werken met individuele cliënten en als relatietherapie met paren en stellen.
Stilstaan bij hoe ik mij verhoud tot anderen, tot situaties, ervaren hoe het voor me is met de tijdelijk hulp van een gestalttherapeut, brengt me als vanzelf in beweging. Naar binnen en naar buiten. En de koers en de snelheid bepaal ik zelf.”
Psychotherapie van het contact
Gestalttherapie gaat over “gewaarzijn” en “contact”. Gewaarzijn wordt tegenwoordig ook wel ‘mindfulness’ genoemd.
Ieder mens loopt in zijn leven schrammen op in contact met anderen of juist door het ontbreken van veilige en vertrouwde contacten.
Gestalttherapie is gericht op het gewaar worden van het contact. Het proces van contact maken, contact vermijden of verbreken.
Daarom wordt Gestalttherapie ook wel de psychotherapie van het contact genoemd. In de gestaltbenadering staat HOE meer voorop dan WAT of WAAROM, de inhoud. Hoe ik kijk, hoe ik spreek, hoe ik beweeg, hoe ik me terugtrek geeft informatie over hoe ik contact maak met anderen of juist niet.
Ons lichaam is een belangrijke leidraad
Pas wanneer ik me bewust wordt van de spanning in mijn lijf, mijn schouders, mijn voeten, hoe ik sta of zit kan ik ermee experimenteren. Wat betekent het voor me? Hoe voel ik me? Hoe hou ik mijn handen, zijn ze open of maak ik een vuist? Het gaat niet over wat goed is of wat fout, maar over hoe ík het ervaar in het hier en nu.
Bij een gestalt gaat het altijd om de relatie tussen voorgrond en achtergrond. Het gaat dus altijd om twee aspecten tegelijk, met het accent op één van beide.
Misschien zijn er onaffe zaken uit het verleden op mijn voorgrond gekomen. Gebeurtenissen, herinneringen en gevoelens, die niet zijn afgerond, en mijn keuzes en beslissingen in het dagelijkse leven beïnvloeden. Soms zijn het herinneringen uit de jeugd die hier en nu een rol spelen maar dat hoeft niet. Ook meer recente gebeurtenissen en ervaringen kunnen onaf zijn.
Er over praten, experimenteren met ander gedrag, er over fantaseren en wederom ervaren hoe het voor me is. Als een spiegel.., maar dan anders. Niet van buiten naar mezelf kijken, ervaren is als het ware van binnenuit naar jezelf kijken.
Existentie, ervaring, experiment
Gestalttherapie is een ervaringsgerichte therapie. En vanuit gewaarzijn opent zich de mogelijkheid om een andere keuze te gaan maken. En ook daar weer mee te experimenteren.
Te beginnen in de veilige omgeving van de therapiekamer. Om ervarenderwijs eigen-wijs te worden.
Gestalttherapie is ook een relationele therapie. Het contact tussen cliënt en therapeut in het hier en nu is van essentieel belang. Er is een wisselwerking, een dialoog waarbij de cliënt natuurlijk centraal staat. De gestalttherapeut zal, zo nodig, zijn of haar gewaarwording inbrengen en ervaringen delen. Die uitwisseling levert vaak (h)erkenning en inzicht op voor de cliënt. Want ook al zit je meestal één op één in de therapiekamer, de cliënt brengt een enorm veld mee van familie, cultuur, tradities, vaardigheden, ervaringen, waarden, normen, geschiedenis etc. Dat hele veld beïnvloedt wie we zijn op dat moment. En dat geldt natuurlijk ook voor de therapeut. We zijn niet te isoleren van onze context. (Veldtheorie: Kurt Lewin.) In de opleiding van gestalttherapeuten wordt om die reden veel aandacht besteed aan het eigen proces en persoonlijkheid.
Gestalttherapie wordt ten onrecht ingedeeld bij de alternatieve geneeswijzen. De gestalttherapie heeft een gedegen practice based theoretische ondergrond en hoort onder de humanistische psychologie. Gestalttherapie is een holistische benadering die de mens ziet als een onlosmakelijk geheel van lichaam en geest.
